May: Brexit ertelensin

Birleşik Krallık'ın Avrupa Birliği'nden (AB) çıkma süreci olarak bilinen Brexit için Başbakan Theresa May Avrupa Birliği'ne üç aylık erteleme talebinde bulundu.

Başbakan May, ülkenin AB üyeliğinin resmen sonlandırılması için belirlenen tarih olan 29 Mart'a dokuz gün kala bu talebini AB Konseyi Başkanı Donald Tusk'a yazdığı bir mektup aracılığıyla iletti.

Parlamentoda bir konuşma yapan May, Tusk'a yazdığı mektubunda Brexit'i Haziran sonundan daha ileri bir tarihe ertelemek için hazır olmadığını belirttiğini söyledi. Başbakan, mektubunda "Birleşik Krallık 50'inci maddeye 30 Haziran'a kadar erteleme istiyor" ifadesi kullandığını söyledi.

Brexit sürecinde sürekli olarak dile getirilen 50'inci madde üye bir devletin AB'den ayrılma prosedürünü işletmesinin önünü açıyor ve süreci resmen başlatıyor.

AB'nin 2009 yılında yürürlüğe giren Lizbon Anlaşması uyarınca üyeliğini sonlandırmayı talep eden bir ülkenin ayrılma süreci için iki yıllık bir süre işliyor. Birleşik Krallık'ın AB'den ayrılma talebi ile başvurduğu 50'inci maddenin iki yıllık süresi ise 29 Mart'ta dolacak.

Tusk'tan erteleme için onay şartı 

May'in mektup gönderdiği Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Donald Tusk, Londra'nın erteleme talebinin kabul edilmesi için koşul öne sürdü. Tusk, Brüksel ile varılan Brexit anlaşmasının Britanya parlamentosu tarafından onaylanması gerektiğini söyledi. 

Tusk, "Kısa bir uzatma mümkün olabilir ama bu müspet bir oylamaya bağlı" diye konuştu. Perşembe günü Avrupa Birliği liderlerinin zirvesine ev sahipliği yapmaya hazırlanan Tusk ayrıca 23-26 Mayıs'ta Avrupa Parlamentosu seçimlerinin yapılacağına dikkat çekti. Avrupa Birliği Konseyi Başkanı, Brexit'i 30 Haziran'a erteleme talebinin seçimler açısından yasal ve siyasi sorun yarattığını belirtti. 

AB ve May hükümetinin üzerinden anlaştığı Brexit anlaşması, parlamento tarafından iki kez reddedilmişti. May'in anlaşmayı üçüncü kez mecliste oylamaya sunma planı, Avam Kamarası'nın Başkanı tarafından reddedilmişti. 

AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker, sözcüsü aracılığıyla bir mesaj yayınlayarak, uzun süreli ertelemenin yalnızca Birleşik Krallık'ın Avrupa Parlamentosu seçimlerine katılması durumunda gerçekleştirilebileceğini kaydetti.

Reuters haber ajansının eriştiği bir AB Komisyonu belgesine göre May'in talep ettiği ertelemenin Mayıs ayında yapılacak AB seçimleri dolayısıyla ya kısa süreli olması ya da yıl sonuna kadar uzatılması tercih ediliyor.

Belgede "Birleşik Krallık'a tanınacak erteleme ya 23 Mayıs'a kadar sürmeli ya da Avrupa (Parlamentosu) seçimlerini de içine alacak şekilde çok daha uzun tutulmalı" ifadesi kullanılırken, bir erteleme halinde ancak bu durumda AB kurumlarının işleyişlerine sağlıklı bir şekilde devam edebileceklerinin altı çiziliyor.

Fransa'dan üç şart

May'in erteleme talebi ile ilgili değerlendirmede bulunan Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, bunun ancak üç şartın yerine getirilmesi ile gerçekleşebileceğini belirtti: Le Drian'ın açıklamasına göre erteleme kararı ancak Brüksel ve Londra arasında müzakere edilen ve Britanya Parlamentosu'nun iki kere reddettiği mevcut anlaşma metninin onaylanması için verilebilir.

Dışişleri Bakanı ikinci olarak, May'in müzakere masasına yeni bir öneriyle gelmemesi ve üçüncü olarak da Britanya'nın 23 ile 26 Mayıs arasında yapılacak Avrupa Parlamentosu seçimlerine katılmaması şartının aranacağını, aksi takdirde erteleme başvurusunu Fransa'nın reddedebileceğini belirtti.

Ancak daha sonra Elysee'den Le Drian'ın açıklamalarına yalanlama geldi. Fransa Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamada Paris'in erteleme talebini veto edebileceği yönündeki haberlerin "spekülasyon" olduğu ve kararın Perşembe günü AB Konseyi'nde alınacağı belirtildi.

Almanya olumlu karşıladı

May'in erteleme talebi üzerine Almanya'dan da bir açıklama geldi. Hükümet Sözcüsü Steffen Seibert AB'ye iletilen "net talebi" olumlu karşıladıklarını ve 27 üye ülkenin ortak bir şekilde Perşembe ya da Cuma günü yanıt vereceğini belirtti.

Seibert Başbakan Merkel'in konu ile ilgili düzenlenecek AB liderler zirvesinde bir uzlaşının oluşabilmesi için "elinden geleni" yapacağını da sözlerine ekledi.

İngiltere Başbakanının talebinin Perşembe günü Brüksel'de başlayacak AB liderler zirvesinde ele alınarak, karara bağlanması bekleniyor.

Öte yandan May'in AB'ye yaptığı erteleme talebi üzerine Çarşamba akşam saatlerinde Avam Kamarası'nda acil durum oturumu düzenlenecek. Ana muhalefetteki İşçi Partisi'nin talebi üzerine gerçekleştirilecek oturumda erteleme talebinin içeriği tartışılacak.

DW,rtr/ÇÖ,ÖA,JD

© Deutsche Welle Türkçe