Schuldenkrise Notenbanken

Tıpkı bundan üç yıl önce yatırım bankası Lehman Brothers’in iflas ettiği günlerdeki gibi. Bankaların birbirine güveni kalmadığı için hiçbir banka diğerlerine para aktarmaya yanaşmıyor. Oysa uluslararası finans hareketleri interbank ticaretinden besleniyor. Bu piyasanın kuruması kıyamet demektir.

İşte dünyanın önde gelen merkez bankaları tam da bunu önlemek için sürpriz bir şekilde taarruza geçti. Merkez bankaları koordineli bir operasyonla ticari bankalara daha fazla para vermeyi kararlaştırdı. Amaç, finans piyasalarındaki gerginliği giderip, muhtemel bir kredi sıkıntısını önlemek. Dünya merkez bankaları bu hamleyle ekonomik büyümenin teşvik edileceğini de önemle vurguladı.

Borsalar tavan yaptı

Piyasayı ucuz paraya boğma kararı borsaları coşturdu.Birleşik Alman Borsa Endeksi DAX ve Avrupa’nın diğer menkul kıymetler borsaları yüzde beşi aşan oranlarda prim yaptı. Euro, dolar karşısında hissedilir şekilde değerlendi. Avrupa, Amerikan, Kanada, Japon, İngiltere ve İsviçre merkez bankalarının beklenmedik hamlesi hisse senetlerini adeta kanatlandırdı.

Merkez bankaları dolar üzerinden yapılan ve swap adı verilen faiz işlemlerinin maliyetini 5 Aralık itibariyle 50 baz puan düşürmeyi kararlaştırdı. Böylece Avrupa’nın ticari bankaları daha ucuz maliyetle dolar borçlarını arttırabilecek. Aynı zamanda merkez bankaları arasında ikili faiz sözleşmeleri de yapılabilecek. Amaç, farklı para bölgelerinde piyasanın gereklerine uygun olarak her türlü döviz likiditesini arttırmak.

Uzmanlardan övgü

Analiz uzmanlarının uyarlanmış merkez bankası operasyonuna ilk tepkileri olumluydu. ING Group’un baş iktisatçısı Mark Cliffe, Reuters Ajansı’na yaptığı açıklamada, sorumluların nihayet sorunların üzerine gittiklerini, şimdiye kadar hep karamsar senaryolar yapıldı ve bundan sonra da bankacılık sisteminin radikal tedbirlerle takviye edilmesi gerektiğini, söyledi.

Alman bankalarından Postbank’ın baş ekonomisti Marco Bargel, merkez bankalarının her şeyden önce yeni bir likidite krizini önlemeye çalıştığını belirtti ve üç yıl önceki Lehman Brothers iflasının küresel finans sistemini nasıl felç ettiğini hatırlattı. Bazı yorumlar ise nispeten çekingen çıktı. Frankfurt’taki bir borsa simsarı, son kararın coşkunluğa yol açtığını, lakin önlemlerin piyasalardaki gerginliği kalıcı bir şekilde gidermeye yetmeyeceğini belirtti. Borsa uzmanı, ‘merkez bankalarının hamlesi güven krizini ortadan kaldırmaz, bunu ancak siyasi sorumlular yapabilir; Piyasaları güven krizinden kurtarmak için, önümüzdeki hafta sonunda yapılacak olan olağanüstü Avrupa Birliği zirvesi bulunmaz bir fırsattır’, dedi.

© Deutsche Welle Türkçe

Henrik Böhme/A. Günaltay

Editör: Nihat Halıcı