Trump'tan Kudüs oylaması öncesi mali yardım tehdidi
20 Aralık 2017
ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma kararına karşı BM Genel Kurulu'nda yapılacak oylama öncesinde tansiyon yükseliyor. ABD'nin BM Büyükelçisi'nin "evet" oyu verecek ülkeleri "not edecekleri" açıklamasının ardından, Başkan Donald Trump bu ülkeleri yapılan mali yardımları kesmekle tehdit etti.
Trump, Beyaz Saray'da gazetecilere yaptığı açıklamada, "Tüm bu ülkeler bizim paramızı alıp, sonra Güvenlik Konseyi'nde bize karşı oy kullanıyorlar. Genel Kurul'da da öyle olma ihtimali var. Yüz milyonlarca, hatta milyarlarca dolar alıyorlar. Sonra da bize karşı oy kulanıyorlar. Pekâlâ, oylamayı izleyeceğiz. Aleyhimizde oy kullansınlar bakalım. Paramız bize kalır. Umurumuzda değil" ifadelerini kullandı.
ABD mektupla da uyardı
ABD, Genel Kurul'da tasarı lehinde oy kullanmayı düşünen ülkelere yönelik ilk uyarısını BM nezdindeki daimi büyükelçisi Nikki Haley aracılığıyla yaptı. Haley, Türkiye ve Yemen tarafından sunulan tasarının BM Genel Kurulu gündemine alınmasının ardından attığı tweet'te, "ABD’nin tercihinin eleştirildiği" oylamada kimlerin lehte oy vereceğini "bir kenara yazacaklarını" duyurmuştu.
Haley, BM Genel Kurulu üyesi 193 ülkenin 180'inden fazlasına gönderdiği mektupta ise, ABD Başkanı Trump'ın bu oylamayı "dikkatle" izlediğini belirtti ve "Benden aleyhimizde oy kullananları geri bildirmemi talep etti" ifadesini kullandı. Haley mektupta, "Herkesi ve her oyu not edeceğiz" diye ekledi.
Türkiye ve Filistin'den "tehdit" açıklaması
ABD'nin bu mektubuna Türkiye ve Filistin'in tepkisi sert oldu. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Filistinli mevkidaşı Riad el Maliki, BM Genel Kurulu oturumuna katılmak üzere New York'a uçmadan önce İstanbul Atatürk Havalimanı'nda düzenledikleri ortak basın toplantısında, ABD'yi Kudüs'ün statüsü konusunda BM Genel Kurulu'nda oy verecek ülkeleri "tehdit etmekle" suçladı.
BM üyesi ülkelerin "ABD'nin baskısına boyun eğmeyeceklerini" söyleyen Çavuşoğlu, "Yarın New York'ta yapılacak oylamadan önce tek başına kalan ABD'nin şimdi tehdit yöntemine başvurduğunu görüyoruz. Oradaki tüm temsilciliklere, daimi temsilcilere mektup göndererek 'Kimin oy verdiğini takip edeceğiz, bunu Başkan'a rapor edeceğiz ve tek tek isimlerini alacağız' diyorlar. Ne yapacaksınız isimleri alacaksınız da? O ülkelerin de işgal edilmesine müsaade edeceksiniz ya da onları cezalandıracak mısınız?" ifadesini kullandı.
El Maliki: Kaç ülke vicdanıyla oy verecek, göreceğiz
Basın toplantısında konuşan Filistinli bakan da tepkisini, "Ülkeleri ve bağımsız kararlarını tehdit etmek için bu meşhur mektubu dağıttılar" sözleriyle dile getirdi. El Maliki, "Yarın kaç ülkenin vicdanıyla adalet namına oy vereceğini göreceğiz" dedi.
ABD Başkanı Donald Trump'ın Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıyıp Amerikan büyükelçiliğini bu şehre taşıma planına tepki olarak BM Genel Kurulu'na sunulan karar tasarısının bir benzeri, Pazartesi günü BM Güvenlik Konseyi'nde oylanmıştı. ABD tarafından veto edilen tasarı, diğer 14 üyenin lehte verdiği oya rağmen kabul edilememişti.
BM Güvenlik Konseyi'nin aksine Genel Kurul'da hiçbir ülkenin veto hakkı bulunmuyor ve tasarının kabulü için üçte ikilik çoğunluk aranıyor. BM Genel Kurulu'nda onaylanan karar tasarılarının yasal bağlayıcılığı bulunmuyor ancak ezici çoğunlukla kabul edilen tasarılar, muhatap devlet ya da devletler üzerinde siyasi baskı oluşturuyor.
DW/AFP/Reuters/AP/dpa,CÖ/BK
© Deutsche Welle Türkçe