جنگ قدرت در مسکو، بازی یا واقعیت؟
۱۳۸۸ اسفند ۲۷, پنجشنبه
بر پایه گزارش اشپیگل آنلاین، اختلاف‌نظرهائی که ظرف دو سال ریاست‌جمهوری دمیتری مدودیف میان او و وزیران ولادیمیر پوتین وجود داشت، اکنون اوج می‌گیرد. مدودیف، ضمن متهم کردن وزیران دولت و روسای صنایع دولتی به اشکالتراشی در روند اصلاحات پیشنهادی خود، حتی تهدید کرده است که در صورت ادامه این روند، آن‌ها را برکنار خواهد کرد.
دستورالعمل‌های اجرا نشده
اشپیگل آنلاین می‌نویسد:«دولت موظف شده بود ضوابطی برای سنجش ثمربخش بودن کار کارمندان و مسئولان دولتی در قفقاز شمالی تدوین کند. اما در این زمینه هیچ کاری انجام نشد. مدودیف در سال‌گذشته ۱۷۵۳ دستورالعمل (برای بهبود وضعیت دستگاه‌های دولتی و اقتصاد وابسته به آن) صادر کرد. این ۳۰ درصد بیش از گذشته بود. اما حتی یک سوم این دستورالعمل‌ها، به وسیله وزیران (که زیر نظر نخست‌وزیر پوتین کار می‌کنند) رعایت اجرا نشده است.
در نتیجه این بی‌توجهی‌ها، کارنامه مدودیف در دومین سال ریاست‌جمهوری وی چندان درخشان نیست. وی، در این مدت سخنرانی‌های مهمی کرده، خواستار نوسازی اقتصاد و تحکیم پایه‌های یک حکومت قانونمدار شده و حتی جنایات دوران استالین را محکوم کرده، اما موفق به انجام تغییرات مشخصی نشده است.
اشکالتراشی تا مرز خرابکاری
"ایگور یورگنز" مدیر "انستیتو توسعه معاصر" مسکو می‌گوید:«برخورد کارمندان دولت تا مرز خرابکاری پیش می‌رود.» انستیتو توسعه، یک کارگاه تفکر‌سازی لیبرال نزدیک به مدودیف است. لحن خود رئیس‌جمهور هم تند شده است. مدودیف روز سه شنبه (۱۶ مارس) در کنفرانسی با حضور اعضای هیئت دولت و استانداران گفت:«اجرای دستورالعمل‌ها در حد آرزو باقی مانده است. من همواره گزارش‌هائی را از دولت دریافت می‌کنم که به جای برخورداری از محتوای روشنی، چیزی نمی‌گویند.»
در همین کنفرانس، مدودیف افزود:«کسانی که دستورالعمل‌های مرا اجرا نمی‌کنند می‌توانند بروند.» اشپیگل‌آنلاین چنین تفسیر کرده است که تهدید مدودیف هرچند مستقیما متوجه شخص پوتین نیست، اما وزرا و طرفداران او را در پست‌های بالای نشانه می‌گیرد.
افزایش اعتماد به نفس مدودیف
مدودیف، در دومین سال ریاست‌جمهوری خود اعتماد به نفس بیشتری در برابر پوتین نشان می‌دهد که در افکار عمومی جایگاه پشتیبانی او را دارد. بر اساس یک نظرسنجی "بنیاد لوادا" در حال حاضر ۸۰ درصد روس‌ها از پوتین و ۷۷ درصد آن‌ها از مدودیف پشتیبانی می‌کنند.
مدودیف، برای نخستین بار امکان تحکیم پایه‌های قدرت خود را یافته است. اواخر ژانویه امسال، هواداران " بوریس نمزوف" معاون پیشین نخست‌وزیر، همراه با کمونیست‌ها به عنوان بزرگترین فراکسیون پارلمانی و ناسیونالیست‌های طرفدار ولادیمیر ژیرینوفسکی علیه حزب پوتین دست به تظاهرات زدند. تظاهرکنندگان شعار می‌دادند: «روسیه متحد، برو به سطل آشغال». روسیه متحد، حزبی است که پوتین آن را هدایت می‌کند. در کالینینگراد حتی مردم خواستار برکناری دولتی شدند که پوتین ریاست‌آن را به عهده دارد.
سقوط حزب پوتین
حزب طرفدار پوتین، آخر هفته گذشته انتخابات ایالتی را در هشت ایالت برد، اما در سراسر ایالات تنها ۴۰ درصد آرای مردم را جلب کرد، در حالی که سهم این حزب در انتخابات منطقه‌ای اکتبر سال گذشته ۶۰ درصد و سهم آن از کرسی‌های مجالس شهری ۸۰ درصد بود.
در انتخابات منطقه‌ای اکتبر سال گذشته، احزاب و گروه‌های بازنده به رئیس‌جمهور متوسل شدند و از تقلب‌های گسترده و آشکار شکایت کردند. در ماه دسامبر، مدودیف در کنگره حزب روسیه متحد هشدار داد که این حزب باید خودش را مدرنیزه کند و یاد بگیرد که در رقابت انتخاباتی منصفانه برنده شود.
صف‌آرائی نخبگان
به گفته آلکساندر راهر کارشناس امور روسیه در موسسه سیاست خارجی آلمان، نخبگان دوران پوتین، وزرای دولت و روسای صنایع دولتی روسیه، مدودیف را چنان که باید جدی نمی‌گیرند. بیش از همه، مقاومت در برابر طرح‌های رئیس‌جمهور در میان رهبران نهادهای همکار دولت افزایش می‌یابد. یکی از معروف‌ترین این مخالفان، "سرگئی چمسوف" است که سابقه نزدیکی او با پوتین به دوران خدمت آن‌ها در کا گ ب آلمان شرقی باز می‌گردد.
چمسوف ۴۰۰ شرکت را به زیر پوشش کنسرن دولتی "روس‌تکنولوژی" برده است، اما او که مدیریتش همانقدر متوسط است که جاسوسی‌اش، مجبور شد این شرکت‌ها را یکی پس از دیگری تعطیل یا کوچک کند. بزرگترین کارخانه خودروسازی روسیه، "اوتوواس"، یکی از این شرکت‌ها بود. در آنجا فروش خودروها ۵۰ درصد کاهش یافت و شورای کارکنان ۲۵ هزار کارگر را اخراج کرد.
سرنوشت خصوصی‌سازی
مدودیف از ماه‌ها پیش جبهه‌گیری در برابر چمسوف را آغاز کرده است. او خواستار خصوصی‌سازی گسترده شرکت‌ها و اصلاح نقدینگی اقتصاد دولتی غول آسائی شده که در زمان پوتین ایجاد شده اما بازدهی نداشته است. با این همه، رئیس‌جمهور هنوز از انتقاد مستقیم علیه پرورش‌دهنده خود پوتین می‌پرهیزد. در کنفرانس اخیر، پوتین، غایب بود. او، در سفر خارج به سر می‌برد.
الکساندر راهر، کارشناس مسائل روسیه در موسسه سیاست خارجی آلمان، به اشپیگل آنلاین گفته است:«با توجه به رفتار مدودیف، باید میان او و پوتین توافقی حاصل شده باشد که این اختلاف‌ها نباید سبب ایجاد داوری در غرب شود، بلکه مساله‌ای میان مدودیف و پوتین باقی بماند. و این وضعیت، نخبگان روسیه را نامطمئن می‌کند.»
JT/FW