گروه ۵+۱: توافق بر سر دور تازه مذاکرات
۱۳۸۷ مهر ۴, پنجشنبهپس از بحث و جدلی که میان آمریکا و روسیه بر سر جلسهی وزرای خارجهی گروه ۵+۱ پیش آمد، این دو کشور اینک بار دیگر در بارهی برگزاری چنین جلسهای به توافق رسیدهاند. این توافق در پی دیدار کاندالیزا رایس، و سرگئی لاوروف، وزرای خارجهی آمریکا و روسیه در حاشیهی مجمع عمومی سازمان ملل به عمل آمد و طبق آن جلسهی وزرای خارجهی گروه ۵+۱ به زودی برگزار خواهد شد. به گفتهی دانیل فرید، سخنگوی وزارت خارجهی آمریکا، هر دو طرف بر ادامهی ارتباطهای تنگاتنگ فیمابین تاکید داشتند تا نشان دهند که فعالیتها مشورتی و تصمیمگیری گروه ۵+۱ در پرونده هستهای ایران، بی کم و کاست ادامه دارد.
گروه ۱+۵ متشکل از ۵ عضو دائم شورای امنیت و آلمان است که از چند سال پیش مأموریت تعیین رویکردها در قبال پرونده هستهای ایران را به عهده دارد. بر مبنای ارزیابیها و پیشنهادهای این گروه تا کنون شورای امنیت سازمان ملل سه قطعنامه در مورد ایران صادر کرده است که شامل مجموعه تحریمهایی علیه این کشور هستند.
سایهی بحران قفقاز
قرار بود در جلسهای در روز پنجشنبهی ۲۴ سپتامبر، در حاشیهی مجمع عمومی سازمان ملل، تحریمهای بیشتر علیه ایران بحث و بررسی شود، اما با امتناع روسیه از شرکت در این جلسه، سایر شرکتکنندگان ترجیح دادند که آن را کاملاَ لغو کنند. امتناع روسیه ظاهراَ واکنشی به سخنان هفتهی پیش کاندالیزا رایس، وزیر خارجهی آمریکا بود که در آن وی به شدت از سیاست داخلی و خارجی مسکو انتقاد کرده بود. به گفتهی خانم رایس، روسیه در عرصهی داخلی یک سیاست اقتدارگرایانه و در گسترهی خارجی سیاستی تهاجمی را دنبال میکند. پیش از اعلام امتناع روسیه از شرکت در جلسهی روز پنجشنبهی گروه ۵+۱، آمریکا نیز از لغو جلسهی وزرای خارجهی هشت کشور صنعتی جهان در حاشیهی مجمع عمومی سازمان ملل خبر داده بود. واشنگتن این اقدام را اعتراضی به رویکرد روسیه در قفقاز توصیف کرد. بعدتر نیز اعلام شد که اتحادیهی اروپا اعلام کرده است که به دلیل اختلافات عمیق با مسکو، ملاقات ماه اکتبر میان وزیران اتحادیه و روسیه در بارهی اوضاع قفقاز را لغو میکند و آن را به سطح دیدار میان کارشناسان دو طرف کاهش میدهد.
در همین حال فرانسه اعلام کرده است که به رغم مسائل پیشآمده با روسیه، به دنبال اعمال تحریمهای شدیدتر علیه ایران است. به گفتهی برنارد کوشنر، وزیر خارجهی فرانسه، «وضعیت خطیر، جدی و دشوارتر از آن است که ما بتوانیم مذاکرات و مشورتها را متوقف کنیم.» کوشنر افزود که نباید به تحریمهای بینالمللی در چارچوب شورای امنیت بسنده کرد، بلکه « در سطح ملی نیز ما اعمال تحریمهای بیشتر را دنبال خواهیم کرد.»
گزارش آژانس و رویکردهای تازه در قبال ایران
کشورهای غربی ایران را متهم میکنند که برنامه هستهایاش شفاف نیست و ممکن است از آن برای اهداف غیرنظامی و دستیابی به سلاح اتمی استفاده کند. آخرین گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی از پرونده هستهای ایران که دو هفته پیش منتشر شد از عدم تعلیق غنیسازی اورانیوم توسط این کشور و نیز عدم همکاری لازم جمهوری اسلامی برای رفع ابهامات و نگرانیها در بارهی برنامه هستهای این کشور خبر میدهد. ایران این اتهام را رد میکند و تا کنون به قطعنامههای شورای امنیت و بستهی پیشنهادی گروه ۵+۱ نیز واکنش مثبتی نشان نداده است. بنا به بستهی پیشنهادی، اگر ایران غنیسازی اورانیوم را در سطح کنونی نگهدارد تحریمهای سازمان ملل نیز به حال تعلیق درخواهند آمد (تعلیق در برابر تعلیق) و اگر مذاکرات در پروندهی هستهای با موفقیت پیش رود، ایران در ازای صرفنظرکردن از چرخهی سوخت در مقیاس صنعتی، امتیازهای فنی، تکنولوژیک و امنیتی دریافت خواهد کرد.
جمهوری اسلامی در برابر این بستهی پیشنهادی یک بستهی پیشنهادی دیگر ارائه کرده و در عین حال خواهان تدقیق مفهوم تعلیق در برابر تعلیق شده است.