1. Przejdź do treści
  2. Przejdź do głównego menu
  3. Przejdź do dalszych stron DW

Enerdowska kariera Angeli Merkel

Elżbieta Stasik11 maja 2013

Polityczne ambicje kanclerz Niemiec miała już w NRD, była lojalną obywatelką i wierzyła w socjalizm, dowodzi nowa książka: „Pierwsze życie Angeli M.”.

https://p.dw.com/p/18VqU
ARCHIV - Nach ihrer Wahl zur neuen Vorsitzenden der CDU bedankt sich Angela Merkel am 10.04.2000 in Essen bei den Delegierten des CDU-Bundesparteitages und winkt mit zwei Blumensträußen. Sie ist die erste Frau an der Spitze der Christdemokraten in Deutschland und leitet seit nunmehr zehn Jahren die Geschicke der Partei. Der Aufstieg der in der DDR aufgewachsenen Tochter eines evangelischen Pfarrers zeugt von Beharrlichkeit, Nervenstärke und Härte. Foto: Michael Jung (zu dpa-Themenpaket vom 05.04.2010 - Wiederholung vom 31.03.2010) +++(c) dpa - Bildfunk+++
Angela Merkel, 10.04.2000Zdjęcie: picture alliance / dpa

„W zachodnioniemieckich landach mało kto wie cokolwiek o moich pierwszych 35 latach życia”, cytuje kanclerz dziennik „Die Welt”. Luki te postanowili odsłonić dwaj dziennikarze: Georg Reuth z „Bild-Zeitung” i Günter Lachmann z „Die Welt”. W swojej książce „Pierwsze życie Angeli M.” pokazują, że Niemcy właściwie nie znają swojej kanclerz, a przynajmniej jej enerdowskiej przeszłości.

Lojalna obywatelka NRD

Młoda Angela Merkel ani nie była apolitycznym naukowcem, jak dotąd uważano, ani nie opowiadała się za zjednoczeniem Niemiec, uważają autorzy książki opierając się na dokumentach i rozmowach ze świadkami ówczesnych lat. Ambicji politycznych w żadnym wypadku nie odkryła też dopiero po zjednoczeniu Niemiec. Była lojalną obywatelką NRD, jak najbardziej zaangażowaną w politykę.

W Akademii Nauk młoda fizyk, członkini naukowej elity NRD była w 1981 roku sekretarzem FDJ ds. agitacji i propagandy, piszą autorzy książki, czemu Angela Merkel zresztą do dzisiaj zaprzecza. Dziennikarze utrzymują też, że młoda Angela M. była w radzie zakładowej Akademii. W sumie była „w szerokim znaczeniu komunistką reformatorką”, która pod wrażeniem pierestrojki i glasnosti Gorbaczowa opowiadała się w 1989 roku za drogą „demokratycznego socjalizmu”.

ARCHIV - Als junges Mädchen bereitet Angela Kasner im Juli 1973 - nach ihrem Abitur - mit Freunden beim Camping im brandenburgischen Himmelpfort auf der Feuerstelle ein Essen zu (Archivfoto). Das damals junge Mädchen heißt heute Angela Merkel und wurde am 22.11.2005 zur ersten Bundeskanzlerin Deutschlands gewählt. Bundeskanzlerin Angela Merkel hat in der «Bild am Sonntag» (13.07.2008) seltene Einblicke in ihr Privatleben gegeben. Sie sprach u.a. über ihre Kindheit in der Uckermark. Foto: Bernd Gurlt dpa (nur s/w - zu dpa 4129) +++(c) dpa - Bildfunk+++
Bardzo młoda Angela Kasner w NRD 1973Zdjęcie: picture alliance / dpa

Nieprawdą jest, twierdzą autorzy książki, opierające się na słowach Angeli Merkel przekonanie, że w 1989 roku przystąpiła do opozycyjnego Przełomu Demokratycznego (DA), kiedy organizacja ta opowiadała się już za zjednoczeniem Niemiec. W DA Angela Merkel była wcześniej, jej celem nie było jednak zjednoczenie, tylko suwerenne NRD oparte na zasadach demokratycznego socjalizmu.

Ambitna konformistka?

ARCHIV - Bundesfrauenministerin Angela Merkel, spätere Bundeskanzlerin, beugt sich am 16.12.1991 während des CDU-Parteitags in Dresden zu ihrem Mentor, Bundeskanzler Kohl, herab. Kohl prägte Deutschland über 16 Jahre als Kanzler und die CDU als Vorsitzender während eines Vierteljahrhunderts. Am 3. April 2010 wird Kohl 80 Jahre alt. Foto: Michael Jung (zu dpa-Themenpaket: "80. Geburtstag Helmut Kohl zum 3. April" vom 28.03.2010) +++(c) dpa - Bildfunk+++
Angela Merkel i jej protektor Helmut Kohl, kongres CDU w Dreźnie w 1991 rokuZdjęcie: picture alliance / dpa

Nie znaczy to, że jej życiorys został ufryzowany. Został raczej „dopasowany do oczekiwań zwolenników partii chrześcijańsko-demokratycznej”, tłumaczy na łamach „Bild-Zeitung” Georg Reuth. Ten sam obóz chrześcijańsko-demokratyczny pozwolił jej na tak niebywałą karierę. W ciągu roku po zjednoczeniu Niemiec nieznana aktywistka DA była już w rządzie Helmuta Kohla. Byłoby to niemożliwe bez protektorów z Przełomu Demokratycznego: jego szefa Wolfganga Schnura i później ostatniego szefa enerdowskiego rządu Lothara de Maizière'a z CDU-Wschód. Obydwaj, zwracają uwagę komentatorzy niemieckich gazet, figurowali w kartotekach STASI jako nieoficjalni współpracownicy.

Autorzy książki chętnie osobiście porozmawialiby z kanclerz na temat tych nowych informacji z jej przeszłości, pisze „Die Welt”. Angela Merkel nie ma jednak na to czasu, jak przekazała przez rzecznika rządu. Zdaniem obydwóch dziennikarzy książka jest ważna, bo pokazuje kontekst, w jakim poruszała się Angela Merkel. Bez niego nie można zamknąć rozdziału, którym był pierwszy etap jej życia i nie można zrozumieć jej „drugiego życia”, już jako kanclerz.

Merkel musi zająć stanowisko

Członek zarządu SPD Ralf Stegner zażądał na łamach „Die Welt”, by „pani Merkel wyjaśniła, jakie funkcje polityczne pełniła w NRD. W końcu nie było to sto lat temu”. Polityk SPD uważa, że Angela Merkel musi zająć stanowisko, bo „CDU namiętnie brała pod lupę i skandalizowała enerdowską przeszłość innych ludzi”. Stegner zauważa jednocześnie, że doniesienia o przeszłości kanclerz w NRD pojawiły się w czasie dla CDU najgorszym z możliwych, u progu kampanii przed wyborami do Bundestagu.

Książka „Pierwsze życie Angeli M.” wydana nakładem wydawnictwa Piper ukaże się w poniedziałek, 14 maja.

(Die Welt, Bild) / Elżbieta Stasik

red. odp.:Małgorzata Matzke