Merkel na Ukrainie: Nord Stream 2 nie może być „bronią”

Kanclerz Niemiec Angela Merkel i prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski ostrzegli Rosję przed wykorzystywaniem gazociągu Nord Stream 2 jako „broni politycznej”. Zostaną podjęte sankcje wobec Rosji, „jeśli gazociąg posłuży za broń” – powiedziała Merkel podczas spotkania z Zełenskim w Kijowie w niedzielę (22.8.2021). Niemcy i USA doszły do porozumienia w tej sprawie.

Pod koniec sierpnia Zełenski spotka się z prezydentem USA Joe Bidenem w Waszyngtonie, aby rozmawiać o Nord Stream 2. Waszyngton jest przeciwny gazociągowi, który lada dzień zostanie ukończony. – Uważam to za niebezpieczną broń nie tylko dla Ukrainy, ale dla całej Europy – powiedział Zełenski.

Ukraina obawia się, że po uruchomieniu Nord Stream 2 nie będzie już krajem tranzytowym dla rosyjskich dostaw gazu do Europy, a kraj straciłby miliardy, których potrzebuje.

Transport wodoru zamiast gazu

Angela Merkel dała do zrozumienia, że Niemcy chcą wspierać Ukrainę w przyszłym użytkowaniu sieci tranzytowej. Mogłaby być ona wykorzystywana np. do transportu wodoru. Toczą się rozmowy w sprawie tzw. partnerstwa wodorowego. Zdaniem Zełenskiego przejście to będzie trwało długo, a Nord Stream 2 to aktualny problem.

Berlin wielokrotnie deklarował, że będzie starać się w Rosji o kontynuację umowy o tranzycie gazu przez Ukrainę. Jednak podczas piątkowego spotkania z Merkel w Moskwie prezydent Putin dał do zrozumienia, że będzie to uzależnione od zapotrzebowania na rynku. Do 2024 r. Rosja będzie realizować umowę tranzytową.

Przykręcanie kurka

Ukraina od dawna jest najważniejszym krajem tranzytowym dla dostaw gazu z Rosji do Europy, ale jego znaczenie od lat maleje – w związku z uruchomieniem około dziesięć lat temu gazociągu Nord Stream 1, a także z powodu gazociągów przez Białoruś i Morze Czarne. W 1998 roku przez Ukrainę transportowano jeszcze 141 mld m sześc. gazu, a w 2020 roku już niecałe 56 mld. Ma to negatywny wpływ na finanse Ukrainy, dla której opłaty tranzytowe są ważnym źródłem dochodu.

Pokój na wschodzie Ukrainy

W Kijowie kanclerz Niemiec wezwała także do zwołania nowego szczytu w sprawie Ukrainy z udziałem szefów państw Rosji, Francji i Ukrainy. – To przyniosłoby nam postęp – powiedziała Merkel. Niemcy i Francja prowadziły mediacje w konflikcie Rosja-Ukraina od kilku lat.

Merkel przyznała, że dotychczasowe próby rozwiązania konfliktu na wschodzie Ukrainy nie są zadowalające. Na wspólnej konferencji prasowej z Zełenskim Merkel zwróciła uwagę, że planowane np. przejścia graniczne z regionem separatystycznym nie doszły do skutku. Ukraiński prezydent apelował o dalszy nacisk na Rosję, by zaprowadziła pokój w regionie.

Wezwał ponadto do realizacji decyzji paryskiego szczytu w sprawie Ukrainy z grudnia 2019. W zeszłym roku miał się już odbyć kolejny szczyt, ale nowe spotkanie jeszcze nie doszło do skutku. Merkel powiedziała w Kijowie, że ona i Zełenski są na to gotowi.

Od ponad siedmiu lat ukraińskie wojska rządowe toczą walki w obwodach donieckim i ługańskim wzdłuż granicy z Rosją przeciwko wspieranym przez Rosję separatystom. Według szacunków ONZ od tego czasu zginęło ponad 13 tys. osób. Plan pokojowy został zawieszony.

(DPA/dom)