Niemcy. Nadchodzą ekstremalne upały
8 lipca 2023
W niedzielę (09.07.2023) mieszkańcy różnych części Niemiec muszą przygotować się na gwałtowne burze i upały. Ostrzegła przed tym Sabine Krueger z Niemieckiej Służby Meteorologicznej (DWD). Według niej w niedzielę temperatura będzie się wahać od 30 do 38 stopni Celsjusza.
Największe upały wystąpią wzdłuż górnego biegu Renu i Menu, jak również w Turyngii i Saksonii-Anhalt. Oprócz nich należy spodziewać się po południu gwałtownych burz.
Na zachodzie i północnym zachodzie kraju ponadto istnieje niebezpieczeństwo silnych opadów deszczu, gradobicia i wichury przechodzącej miejscami w orkany. Ulewne deszcze i burze mogą pojawić się także na południowym zachodzie Niemiec i u podnóża Alp. We wschodnich Niemczech będzie za to słonecznie i pogodnie. Na początku przyszłego tygodnia upały nieco zmaleją, chociaż we wtorek na południu kraju temperatura może wynieść do 35 stopni Celsjusza.
Coraz gorętsze lata i zagrożenia dla zdrowia
Fakty są jednoznaczne; lata w Niemczech stały się znacznie cieplejsze od czasu rozpoczęcia pomiarów temperatury pod koniec XIX wieku. Co to oznacza dla zdrowia?
Rok temu nawet w Hamburgu temperatura przekroczyła w lipcu granicę 40 stopni Celsjusza. Według naukowców gorące dni i wręcz tropikalne noce stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia. Nasz organizm może się do nich przyzwyczaić, ale tylko w pewnych granicach. Jest to jednak znacznie trudniejsze dla dzieci, osób chorych i starszych niż dla zdrowych dorosłych.
Zasadą jest, że upał staje się niebezpieczny, gdy nasze ciało pochłania więcej ciepła niż jest w stanie go z siebie wydalić, ponieważ wtedy temperatura ciała wymyka się spod kontroli i gwałtownie wzrasta. Granica ta jest bardzo indywidualna i zależy od wieku, stanu zdrowia, aktywności i przyzwyczajenia.
Przy ponad 30 stopniach Celsjusza wielu mieszkańcom Europy Środkowej jest znacznie trudniej się ochłodzić niż w niższych temperaturach. Duża rolę odgrywa tu stres. Przyzwyczajenie się do wysokich temperatur zajmuje zwykle kilka dni.
Co pomaga podczas upałów?
Najprostszym sposobem na upał jest zacienione miejsce i dużo wody, soków lub niesłodzonych herbat do picia. Upał łatwiej znieść w lekkiej, przewiewnej i oddychającej odzieży. W palącym słońcu przydatne jest także lekkie nakrycie głowy. Aktywność fizyczną i załatwianie bieżących spraw najlepiej jest zaplanować na wczesny ranek lub późny wieczór.
Eksperci zalecają picie od dwóch do trzech litrów płynów, najlepiej wody, w ciągu dnia. Kawa i alkohol nie są zalecane, ponieważ mogą przyspieszyć odwodnienie organizmu. Temperatura w pomieszczeniu powinna wynosić poniżej 32 stopni w ciągu dnia i poniżej 24 stopni Celsjusza w nocy. Zaleca się zamykanie okien z wyjątkiem porannej i wieczornej wentylacji oraz stosowanie zasłon, żaluzji lub rolet.
Chłodne lub letnie prysznice i kąpiele są szczególnie korzystne, ale woda nie powinna być zbyt zimna. Eksperci ostrzegają, że może to prowadzić do problemów z krążeniem.
Chłodne, wilgotne okłady na ramiona, nogi, czoło lub kark oraz chłodne kąpiele stóp są również dobrym rozwiązaniem. W upalne dni zaleca się spożywanie owoców, warzyw lub lekkostrawnych potraw. Słone pokarmy dostarczają organizmowi minerałów. Dzieci i zwierzęta nigdy nie powinny być pozostawiane w zamkniętych, słabo chłodzonych pomieszczeniach i nawet na kilka minut w rozgrzanym samochodzie.
Czym jest fala upałów?
Dla Niemieckiej Służby Meteorologicznej (DWD) fala upałów to ekstremalne zdarzenie, które może zaszkodzić ludzkiemu zdrowiu, ekosystemom i infrastrukturze.
Na arenie międzynarodowej nie ma jednolitej definicji tego terminu. Służby meteorologiczne definiują falę upałów jako okres kilku dni z niezwykle wysokim stresem termicznym. Badane przez nią parametry obejmują nie tylko temperaturę powietrza, ale także wilgotność (duchotę), promieniowanie słoneczne, ziemskie i atmosferyczne oraz wiatr.
W naszych szerokościach geograficznych fale upałów często występują w związku z utrzymującymi się letnimi obszarami wysokiego ciśnienia.
Temperatura powietrza w tak zwane „gorące dni” wynosi 30 stopni Celsjusza lub więcej. Na przykład w 2022 roku w Niemczech było 17 gorących dni; w poprzednich latach odnotowano ich do 20. W „tropikalną noc” termometr nie spada poniżej 20 stopni.
Dla Federalnej Agencji Środowiska fale upałów to fazy, w których gorące dni i tropikalne noce występują naprzemiennie przez dłuższy czas. Taka kombinacja jest uważana za niezwykle problematyczną dla zdrowia, ponieważ ludzie są nie tylko narażeni na ekstremalne upały w ciągu dnia, ale także ich ciało nie jest w stanie wystarczająco dobrze zregenerować się w nocy z powodu braku chłodzenia.
Konsekwencje fali upałów w Niemczech
Niemiecka Służba Meteorologiczna podaje rok 2003 jako przykład takiej fali. Wtedy w południowych Niemczech przez jedenaście dni z rzędu występowały upały powyżej 35 stopni Celsjusza, zwłaszcza na początku sierpnia. To „lato stulecia” ze średnią temperaturą 19,7 stopni prowadzi w statystykach od czasu rozpoczęcia pomiarów temperatury w 1881 roku.
Według danych DWD, lata 2018 (19,3 stopnia), 2019 (19,2 stopnia) i 2022 (19,2 stopnia) są również uważane za wyjątkowo ciepłe. Wyższe średnie temperatury latem są uważane przez meteorologów za zjawisko typowe w okresie zmian klimatu, na które musimy być przygotowani.
Na potrzeby Instytutu Roberta Kocha naukowcy obliczyli, że niezwykle wysokie letnie temperatury doprowadziły do „statystycznie znaczącej” liczby zgonów kilka razy w ostatnich latach. Według Niemieckiej Służby Meteorologicznej fala upałów z lata 2003 roku doprowadziła do około 7600 dodatkowych zgonów w Niemczech. W roku 2018 odnotowano około 8300 zgonów związanych z upałami, około 6900 – w 2019 roku, około 3600 – w 2020 i około 4500 – w 2022 roku.
Ogólnie rzecz biorąc, w ciągu ostatnich 30 lat można było zaobserwować pewną adaptację do wyższych temperatur. Jednak upały nadal stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia mieszkańców Niemiec.
Kto jest szczególnie zagrożony?
Wysokie temperatury mogą znacznie obciążać układ sercowo-naczyniowy. Osoby z przewlekłymi schorzeniami w tym obszarze powinny zatem zachować szczególną ostrożność. Wraz z wiekiem spowalnia się regulacja temperatury ciała i zmniejsza się liczba gruczołów potowych. Ponieważ osoby starsze rzadziej odczuwają pragnienie, istnieje także zwiększone ryzyko ich odwodnienia.
Według organizacji pomocowej Malteser Hilfsdienst, nawet jeden do dwóch procent za mało wody w organizmie może prowadzić do bólów głowy, zmęczenia, problemów z koncentracją i zawrotów głowy. U dzieci produkcja potu jest niższa. Szczególnie niemowlęta i małe dzieci szybciej cierpią z powodu dolegliwości związanych z upałem; odwodnienie jest dla nich sporym zagrożeniem.
(DPA/jak)