Niemcy oskarżane o ludobójstwo
21 marca 2017
Oskarżenie przygotowuje grupa prawników z Namibii i Wielkiej Brytanii, co potwierdził Prokurator Generalny Namibii Sacky Shangala. Najprawdopodobniej Namibia zażąda od Niemiec odszkodowania w wysokości 28 mld euro. Pełnomocnik niemieckiego rządu ds. dialogu z Namibią Ruprecht Polenz powiedział w rozmowie z Deutsche Welle, że Berlin oficjalnie nic o tym nie wie, gdyż nie został poinformowany przez rząd Namibii.
Międzyrządowe konsultacje trwają już jednak od 3 lat. W swojej byłej kolonii niemieckie wojska wymordowały około 85.000 członków ludów Herero i Nama w latach 1904-1908.
Czy skarga to jedynie taktyka?
Nie jest jednak jasne, czy zapowiedź wniesienia skargi przeciwko Berlinowi nie jest kolejnym taktycznym posunięciem rządu Namibii. Wiceprezydent Nickey Lyambo zapowiada bowiem, że jego rząd będzie kontynuował negocjacje z Berlinem. Zapowiedź dotycząca skargi może być gestem wobec przedstawicieli Herero i Nama, którzy domagają się uczestnictwa w tych negocjacjach, co oba rządy konsekwentnie odrzucają. W celu wywarcia nacisku na władze, przedstawiciele obu afrykańskich ludów wnieśli w styczniu skargę przeciwko rządowi Niemiec do sądu w Nowym Jorku. Skarga nie została odrzucona, w lipcu odbędą się kolejne wysłuchania stron.
Zdaniem profesora Juergena Zimmerera specjalizującego się w historii Afryki, ta skarga to wariant awaryjny na wypadek, gdyby rządowi Namibii nie udało się uzyskać odszkodowania od Niemiec. Wówczas namibijski rząd musiałby się liczyć z poważną utratą popularności we własnym kraju, stąd potrzeba stworzenia zapasowego wyjścia z sytuacji.
Nie robić precedensów
Berlin odrzuca wprawdzie namibijskie żądania dotyczące miliardowych sum wypłacanych w formie bezpośrednich odszkodowań, lecz Namibia dostaje od Niemiec pomoc rozwojową. Wypłacanie odszkodowań byłoby precedensem, którego Berlin chce uniknąć. Pełnomocnik ds. Namibii Ruprecht Polenz podkreśla, że nie chodzi tu o „fikcyjne szacunki szkód i zliczanie ich na przestrzeni stu lat”, lecz o kwestie polityczno-moralne.
Powód jest prosty: po przyznaniu odszkodowań Namibii także inne byłe kolonie mogły ich zażądać. Dyskusja o odszkodowaniach ze strony Niemiec toczy się także w Tanzanii.
Nie wszystkie byłe mocarstwa kolonialne boją się jednak tego typu precedensów: Wielka Brytania wypłaciła odszkodowania pięciu tysiącom obywateli Kenii za przestępstwa, których dopuściła się w czasach kolonialnych.
Daniel Pelz / Monika Sieradzka