1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Kurnaz: 'İnsanlık dışı muamele gördük'

Hülya Topçu / Deutsche Welle 25 Ocak 2009

ABD Başkanı Obama'nın bir yıl içinde kapatmayı planladığı Guantanamo Üssü'nde 4.5 yıl kalan Bremenli Murat Kurnaz, tutukluların tamamının suçsuz olduğunu söyledi. Kurnaz, DW Türkçe Servisi'nin sorularını yanıtladı.

https://p.dw.com/p/Gfml
Kurnaz Kandahar'daki tutukluluk süresi dahil olmak üzere 5 yıl tutuklu kaldı
Kurnaz Kandahar'daki tutukluluk süresi dahil olmak üzere 5 yıl tutuklu kaldıFotoğraf: dpa - Bildfunk

ABD Başkanı Barack Obama yemin töreninin ardından ilk iş olarak ABD'nin Küba'daki tartışmalı Guantanamo Üssü'nü bir yıl içinde kapatmayı planladığını açıkladı. Guantanamo Üssü'nde 4.5 yıl tutuklu kaldıktan sonra serbest bırakılan ve hala Bremen'de yaşayan Almanya doğumlu Murat Kurnaz, bu adımın sevindirici olduğunu ancak bir yılın uzun bir süre olduğunu söyledi. Kurnaz DW Türkçe Servisi'ne verdiği demeçte, "Sözkonusu yer bir hapishane değil, işkence kampı. Oradaki insanlara orada geçirdikleri her gün, süre olarak çok uzun geliyor" diye konuştu.

Steinmeier'in önerisi

Kurnaz Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier'in Guantanamo'da suçsuzluğu kanıtlanmış ancak ülkesine dönemeyen bazı tutukluların alınması yönündeki önerisini ise, "Böyle söyleyerek düşündüğünü ortaya attı. Ancak bu, politikacıların bir oyunu da olabilir. Portekiz gibi bazı devletler mahkumları almaya hazır olduklarını açıkladılar. Almanya da Guantanamo'nun kapatılmasına yardımcı olursa iyi olur" dedi.

'İnsanlık dışı muamele gördük'

Murat Kurnaz Guantanamo'da kaldığı süre içinde tutukluların insanlık dışı muameleye maruz kaldığını söyleyerek yaşadıklarını şöyle anlattı:

"Bizi oraya götürmelerinin tek sebebi buydu. Guantanamo'da ABD kanunları geçerli değildi. Bize akıllarına gelen herşeyi yapabiliyorlardı. Bu, ölüme kadar işkence anlamına geliyordu. Nitekim öldürene kadar işkence ettikleri insanlar da oldu. Kimisinin bacağını, parmaklarını kestiler. Akla gelecek her türlü işkenceyi yaptılar. Beni de teröristim diye kağıt imzalamam için zorladılar. Ellerinde hiçbir delil yoktu. Sırf beni suçlu göstenmek için imzalatmak istiyorlardı. İmzalamayınca işkence yaptılar, elektrik verdiler, kolumdan zincire bağlayıp beş gün tavana astılar. Günde birkaç kez sorgucu gelip 'imzalayacak mısın?' diye soruyordu. İşkenceden bayılmışsam ayıltıyorlardı. 'Yok' dediğimde, yine işkenceye devam ediyorlardı."

'Bütün tutuklular suçsuz'

Kurnaz Guantanamo'daki tutukluların Amerikalılara 3.000 dolar karşılığında satıldığını söylüyor
Kurnaz Guantanamo'daki tutukluların Amerikalılara 3.000 dolar karşılığında satıldığını söylüyorFotoğraf: Roadside Attractions

Guantanamo'daki tutukluların hiçbirisinin suçlu olduğunun kanıtlamadığını söyleyen Murat Kurnaz, çoğu tutuklunun mahkeme karşısına çıkarılmadan 7 yıldır üste tutulduğunu belirtti. Kurnaz Guantanamo'daki tutukluların çoğunun 3 bin dolar karşılığında Amerikalılara satıldığını ileri sürerek, "Ben de onlardan biriyim" dedi.

Kurnaz Guantanamo'da özellikle Orta Asya'dan gelen tutukluların ülkelerine dönmekten korktuğunu söyleyerek, çoğunun Özbekistan ya da Türkmenistan'dan 20, 30 yıl önce kaçtığını, şimdi ülkelerine gönderilmeleri halinde işkence görmek ya da öldürülmekten korktuğunu belirtti. Kurnaz Guantanamo'da kaldıktan sonra Rusya'ya gönderilen bazı tutukluların öldürüldüğünü öğrendiğini de sözlerine ekledi.

Fransa'nın Guantanamo önerisi

Öte yandan AB dışişleri bakanlarının yarın Brüksel'de yapacağı toplantıda, Guantanamo Üssü'ndeki tutukluların alınması konusunun ele alınmasına kesin gözüyle bakılıyor. Fransa Dışişleri Bakanlığı'nın yarınki toplantı öncesinde üye ülkelere, tutukluların alınması sürecinin nasıl işleyeceğini ele alan ayrıntılı bir plan sunduğu belirtildi. Haftalık Der Spiegel dergisinin haberine göre, Fransa planında, Guantanamo'dan suçsuz olduğu kesinlik kazanmış ancak ülkesine dönmesi mümkün olmayan 60 tutukluyu almayı öneriyor. Spiegel'in haberinde, Fransa'nın bu planla Avrupa Birliği'ni, Guantanamo konusunda bir karar almaya zorlamak istediği görüşüne de yer veriliyor. Fransa'nın planına göre AB üyesi ülkeler, Guantanamo'dan tutuklu alma konusuna kendileri karar verecek. Ancak AB, üye ülkelerin alacağı tutukluların psikolojik tedavileri için mali destek sunacak. Fransa bunun yanı sıra Norveç ve İsviçre gibi birlik üyesi olmayan ülkelerin de tutuklu almaya teşvik edilmesini öneriyor. İsviçre daha önce yaptığı açıklamada, tutuklu alıp almama konusunu inceleyeceğini duyurmuştu.

1 yıl içinde kapatılacak

ABD'nin yeni Başkanı Baracak Obama göreve geldiği ilk gün askeri yetkililerle yaptığı buluşmanın ardından, Guantamano Üssü'nü bir yıl içinde kapatmayı planladığını duyurmuştu. Ancak ABD üsteki tutukluların alınması konusunda henüz AB'ye resmi bir talepte bulunmuş değil. Guantanamo'daki tutukluların alınması konusu, Almanya'da da günlerdir hararetli biçimde tartışılıyor. Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier Berlin'de yayımlanan Tagesspiegel gazetesine verdiği demeçte, Almanya'nın üsten tutuklu alması gerektiğini dile getirdi. Steinmeier Baracak Obama'nın, tutukluları alması için bazı Avrupa ülkelerine başvurmayı düşündüğü yönünde işaretler bulunduğunu söyledi. Almanya Dışişleri Bakanı, ülkesinin Guantanamo'nun kapatılması talebini sık sık dile getirdiğini anımsatarak, buradan tutuklu alınmamasının, kapatma planlarının suya düşmesine neden olabileceği uyarısında bulundu.

Almanya'daki tartışmalar

Ancak Almanya'da bu konuda farklı görüşler hakim. Hristiyan Sosyal Birlik Partisi (CSU) Genel Sekreteri Karl-Theodor Freiherr zu Gutenberg, Steinmeier'in açıklamalarını sert bir dille eleştirdi. Hristiyan Sosyal Birlik Partili politikacı, Passauer Neuen Presse gazetesine verdiği demeçte, Guantanamo konusunda henüz resmi bir talebin gelmediğine dikkat çekerek, Dışişleri Bakanı'nın İçişleri Bakanlığı ile görüşmeden böyle bir öneriyi dile getirmesinin uygun olmadığını belirtti.